Мулло Муҳаммад Усмон Тошқандий
شرح
تَفْصِيلُ أَكْمَلِي
Тафсилу акмалий шарҳи
(Араб тили сарф фанидан дарслик)
بسم الله الرحمن الرحيم
Муаллиф ҳақида
Муҳаммад Усмон Тошқандий ҳамду санодан сўнг дедилар: сарф илми толибларига зоҳир ва ҳувайдо бўлсинки, осон ва саҳл бўлмоғи учун, хусусан Охунд Кўкалдош Тошқандий ва (Аллоҳ раҳматига олган) Мулло Яъқуб Охунд, талабаларга оғзаки айтиб талим берардилар ва натижада кўпгина жамоат шу йўл билан камолга етишган эдилар.
Энди мен камина, шуларнинг йўлини табаррукан тутиб, бақадри тоқат барча тафсилоти ва тасрифоти ва эълол қоидалар билан тадвин китоб қилишга кўшиш қилдим, токи мубтадий (бошловчи) ва толиблар ушбу нусхадан осонлик билан манфаат топиб, шуғулланиб баҳраманд бўлсинлар ва ўтган устозларни дуойи хайр билан ёдлаб, заифларнинг заифи бўлган бу бандани ҳам дуоларида дариғ тутмасинлар деб умиддаман. Ва яна ушбу китобда хато ва камчиликлари бўлса уни тўлдиришга ва тасҳиҳ қилишга кўшиш қилсинлар, зеро инсон лафзи нисёндан олинган.
Мулло Муҳаммад Усмон Тошқандий, ҳижрий 1329 йил.
Муқаддима
Аллоҳнинг бандаларига берган барча неъматлари учун шукроналар айтаман ва барча анбиёлар хотими бўлмиш Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи вассалламга дуруду саломлар бўлсин.
Аммо баъд!
Ушбу рисола шундай жумлалардан иборатки, у забт қилинган, яъни мукаммал ўрганилган, унинг мисоли худди кенг ва муфассал китобларга сузиб кирувчи кема кабидир.
Ушбу рисола тўрт бобни ўз ичига олади.
Биринчи боб, феъллар биносининг тафсили бўлиб, у тўрт фаслдан иборат.