إِعْرَابُ الْمُثَنّى وَجَمْعُ التَّصْحِيحِ
Мусанна ва жамъ тасҳиҳнинг эъроби
Мусанна «алиф» билан рафъ, «йо» билан насб ва жар қилинади. Жамъ музаккар солим эса «вов» билан рафъ, «йо» билан насб ва жар қилинади. Жамъ муаннас солим эса касра билан насб қилинади. Бу «алиф», «вов», «йо» ва «касра» фаръий (иккиламчи) аломатлар (қўшимчалар) деб аталади.
Сен рафънинг аслий аломати замма, насбнинг аслий аломати фатҳа, жарнинг аслий аломати касра ва жазмнинг аслий аломати сукун эканини билиб олдинг. Булардан ташқари қуйида зикр қилинадиган калималарнинг бир қанча турларида мазкур аслий аломатлар ўрнига ўринбосар бўладиган бир неча қўшимча аломатлар ҳам бор:
- таснияда заммадан ўринбосар этиб «алиф» билан рафъ қилинади.
М: حَضَرَ هُنَا رَجُلاَنِ (Бу ерга икки киши келди).
Фатҳа ва касрадан ўринбосар қилиб, «йо» билан насб ва жар қилинади.
М: أكرمت الرجلين (Икки кишини улуғладим).
نَظَرتُ إلَى الرَّجُلَينِ (Икки кишига қарадим).
Жамъ музаккар солимда заммадан ўринбосар этиб, «вов» билан рафъ қилинади.
М: خَرَجَ الْمُهَنْدِسُونَ (Муҳандислар чиқди(лар).
Фатҳа ва касрадан ўринбосар этиб, «йо» билан насб ва жар қилинади.
М: وَدَّعَتِ الْمُهَندِسينَ (У муҳандислар билан хайрлашди).
نَظَرَتْ إلَى الْمُهَندِسِينَ (У муҳандисларга қаради).
Жамъ муаннас солимда фатҳадан ўринбосар этиб, касра билан насб қилинади.
М: غرستُ شجراتٍ (Мен дарахтларни экдим). Аммо уни (жамъ муаннас солимни) рафъ ва жар қилиш асосий аломатлар бўлган замма ва касра билан бўлади.
М: أيْنَعَتِ الشَّجَراتُ (Дарахтлар етилди). جِئْتُ بِشَجَرَاتٍ أخرَى (Мен бошқа дарахтлар келтирдим).